Khám phá nét độc đáo của đám cưới người Mông Cổ

Văn hóa Mông Cổ luôn chứa đựng nhiều thú vị, trong đó đám cưới là một ví dụ điển hình. Một đám cưới ở Mông Cổ là thời điểm trai gái trong làng hòa mình vào không khí tươi vui, mặc dù vậy những nghi thức ở đây vẫn mang nặng hình ảnh của lối sống du mục. Thông thường, đám cưới ở Mông Cổ thường trải qua bốn giai đoạn gồm nghi lễ Quà đính ước, Thách thức sức mạnh chàng rể, Chạy đua đến đám cưới và Cưới chính thức. 

Nghi thức Quà đính ước

Nếu như một chàng trai Mông Cổ thấy ưng một cô gái nào đó thì trước lễ đính hôn, chàng trai phải nhờ bà mai mang những lễ vật tượng trưng cho sự hài hòa, ngọt ngào, thịnh vượng như: đường trắng, lá chè, keo dán...bọc vào một tấm vải trắng rồi mang tới nhà gái đánh tiếng.

Nếu những lễ vật đó được chấp nhận, điều đó đồng nghĩa với việc gia đình cô gái cũng tán thành cho sự kết đôi. Sau đó, chàng trai cùng gia đình sẽ tiếp tục mang quà đến nhà gái gồm khăn quàng cổ truyền thống (hada), sữa và đường khối để cầu hôn. Sau khi thực hiện xong các thủ tục này thì mới được đính hôn. Nhà gái nhận lễ vật đính hôn xong, nhà trai tiếp tục mời nhà gái 3 lần rượu. Nếu như nhà gái uống hết 3 lần rượu này, thì cuộc hôn nhân mới coi như được quyết định.

Tuy nhiên, tới gần ngày cưới, nhà trai vẫn phải đem quà tới nhà gái lần nữa, thông thường là một con cừu nướng, rượu, chè, hada. Lúc này gia đình nhà gái sẽ mua vui cho nhà trai và hai bên sưởi ấm cho nhau, đồng thời hát đối để ăn mừng lễ cưới sắp tới.

Nghi thức Thách thức sức mạnh chàng rể

Khi chú rể và gia đình đến nhà gái để chuẩn bị hộ tống cô dâu, họ sẽ được đối đãi như những vị khách quý. Tại nhà cô dâu, mọi người lúc này sẽ ăn uống linh đình, nhảy múa và ca hát. Một người được nhà gái giao nhiệm vụ chuyển lời sẽ bí mật rời bữa tiệc và đưa chú rể đến phòng cô dâu.

Sau đó, những người nhà trai sẽ lặng lẽ rời khỏi buổi tiệc và đưa chú rể tới phòng cô dâu. Đợi cho tân lang, tân nương ngồi xuống vị trí dành cho khách xong, các phù dâu sẽ cắt lấy một phần cổ cừu mà nhà trai mang đến để tiếp đãi chú rể, đồng thời mời chú rể yêu cầu chú rể phải dùng tay bẻ cổ cừu làm đôi để thử sức mạnh.

Nếu may mắn được được ai đó mách lẻo trước, anh ta có thể phát hiện ra trò đùa này, lấy thanh gỗ ở giữa ra và dễ dàng đáp ứng lời thách thức. Còn nếu không biết, chàng rể sẽ bị mất mặt, trở thành trò đùa của các phù dâu. Nhiều chú rể không biết bí mật này nên đã phải gồng hết sức mình, vừa tốn sức, vừa xấu hổ để vượt qua thử thách trước lời trêu chọc của những phù dâu tinh nghịch.

Nghi thức Chạy đua đến lễ cưới

Vào ngày diễn ra đám cưới, hai bên nhà trai và nhà gái sẽ tiến hành cuộc ganh đua khá ầm ĩ để đến nhà chú rể – nơi diễn ra lễ cưới. Họ sẽ xem thử ai đến nơi tổ chức đám cưới trước tiên. Để chiến thắng, những người bên nhà gái sẽ tóm lấy ngựa của chú rể rồi quất vào mông để nó chạy mất nhằm trì hoãn chàng rể vì anh ta sẽ phải mất một thời gian đi kiếm nó.

Chàng rể cũng lường trước được sự việc, anh ấy có thể chuẩn bị sẵn một bữa yến tiệc đâu đó gần nhà, để người nhà gái khi nhìn thấy sẽ buộc phải dừng lại và tham dự, cho chú rể có thời gian chạy về nhà trước. Sau đó là một cuộc rượt đuổi vui nhộn giữa nhà gái và nhà trai, người chạy, người đuổi, không khí vô cùng náo nhiệt cho tới lúc đến nhà gái.

Nghi thức Cưới chính thức

Vào ngày cưới, cha mẹ cô dâu và người giới thiệu sẽ đưa cô dâu tới nhà trai. Những món ăn truyền thống của ẩm thực Mông Cổ sẽ được nhà trai chuẩn bị để tiếp đãi. Khi cô dâu đến nhà chú rể, hai người sẽ cùng nhau giết chết một con gà để tìm kiếm dấu hiệu may mắn trong gan của nó. Nếu như không may mắn, tân lang, tân nương sẽ cùng nhau giết thêm một con gà nữa, đến khi nào thấy gan gà có đường tốt lành mới thôi.

Tiếp đó, cô dâu, chú rể sẽ tổ chức tiệc rượu, trước mặt mỗi người đặt một bát rượu, quanh bát bôi váng sữa cặp đôi tham dự một buổi lễ, ở đó sẽ có một vại rượu có bôi bơ trên miệng được đặt trước mặt. Cô dâu sẽ uống một ít trong chén của mình và uống tiếp trong chén của chú rể. Tương tự, chú rể cũng sẽ uống một ít trong chén của cô dâu. Khi nghi lễ đám cưới kết thúc, cô dâu và chú rể sẽ tiếp đón bà mối và khách khứa. Khi các thủ tục xong xuôi, mọi người sẽ được thỏa sức uống rượu, nhảy múa suốt 2-3 ngày.

Ngày nay, khách du lịch Mông Cổ nếu may mắn có thể được chứng kiến đám cưới ở Mông Cổ theo lối truyền thống vì sự phát triển hiện đại, lối sống du mục và những truyền thống văn hóa xa xưa đang có nguy cơ dần biến mất.

Migola Travel Sưu tầm & Tổng hợp