Thành phố Luxor và các đền đài tráng lệ

Đến với tour Ai Cập là đến vởi xứ sở của nghìn năm lịch sử, cùng các pharaoh và các tim tự tháp hùng vĩ.  đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh nhưng vẫn giữ gìn nhiều di sản quý giá. Trong khi Cairo vẫn ôm ấp những kim tự tháp kì vĩ, thì Luxor vẫn giữ được các đền đài và  di tích của các vị vua sau những thung lũng. 

Luxor là một trong những cố đô thời cổ đại và là điểm đến hấp dẫn trong tour Ai Cập, vốn được biết đến với tên "Thebes". Khi  người Hồi giáo tới đây, họ thấy những lâu đài tráng lệ, đền thờ nguy nga, mộ phần lộng lẫy và cái Luxor (theo tiếng Ả Rập có nghĩa là những lâu đài tráng lệ) từ đó được ra đời.

Karnak nơi tôn kính thần Amun

Luxor nằm ở thượng lưu sông Nile, trong quan niệm của người Ai Cập cổ đại nhờ ơn thần Amun, dân cư nơi đây sống luôn khỏe mạnh bởi khai thác đá Alabaster và uống nước mía. Để cảm tạ vị thần Amun người dân nơi đây đã chung sức xây dựng, không chỉ một đền mà còn nhiều khu đền rất vĩ đại mang tên thần Amun.

Karnak là một di tích nổi tiếng nằm ở thành phố Thebes. Khi xưa, dân Ai Cập thích xây nhà rồi mới xây cổng. Sử sách ghi rằng mặt trời đã bao lần mọc lên và lặn xuống trên thung lũng các vị vua, mà cổng thành của Karnak vẫn chưa hoàn thành và sẽ chẳng bao giờ hoàn thành nổi. Bởi vì ẩn sau thành Karnak  lại là cả một công trình đồ sộ, tinh xảo.

Đến với Karnak trong tour Ai Cập, du khách sẽ thấy hàng tượng nhân sự đầu cừu (hình tượng của thần Amun), khu sân vườn rộng cùng với những gian phòng nhỏ thờ thần Amun, vợ (thần Mut) và con trai (thần mặt trăng). Nơi cúng tế dựng nên những bệ đá Alabaster trắng sữa và đây cũng là nơi người  dân  thường tụ tập khấn vái.

Người dân thường đến đây cúng các vị thần hoặc các pharaoh tôn kính. Bởi bên cạnh tượng thần Amun cùng vợ, thì tượng Seti I, tượng Tutankhamun cũng hiện hữu. Nhưng như hầu hết các công trình kì vĩ khác của Ai Cập, nơi hoành tráng nhất của đền phải dành cho Ramset II. Người ta bảo Ramset II là kẻ đánh cắp vinh quang ghê gớm nhất trong lịch sử, khi đi đến đâu ông cũng khắc cartouche của mình, thậm chí khắc đè lên người khác. Ở Karnak cũng thế, khách đi tour Ai Cập khi đến đây sẽ được tận mắt chứng kiến, trong căn phòng to rộng với hơn 134 cái cột giống hình những cây sậy, xây dựng bởi Seti I, trần nhà cũng chi chít cartouche của con trai ông bởi Ramset II thi công trang trí.

Cartouche là hình oval có các chữ tượng hình (con chim, con cú, con rắn, cái lông...) để thể hiện tên hiệu của Pharaoh. Căn phòng này vốn được xây dựng nên để dành cho các Pharaoh biểu dương sức mạnh của mình.

Theo truyền thống Ai Cập cổ xưa, Pharaoh phải chiến đấu với mãnh thú vài ba lần trong cả cuộc đời vua chúa của mình (Có thắng được mãnh thú mới chế ngự được lòng dân). Lần cuối cùng thể hiện mình của Ramset II là khi ông 80 tuổi và ông phải đánh nhau với một con cá sấu sông Nile. Với sự tài tình nào đó, con cá sấu chết còn Ramset II sống tới tận năm 90 tuổi.

Đi sâu hơn vào bên trong Karnak, du khách sẽ tìm thấy dấu ấn của nữ quyền. Khoảng sân rộng với những cột obelisk hay tượng Pharaoh cùng với xác ướp của nữ hoàng Hatshepsut uy nghi. Obelisk không chỉ tượng trưng cho sự sùng bái thần thánh mà đơn giản giống như biển báo ¨Ở đây có một cái đền¨.

Hatshepsut cho bọc hợp kim vàng cho hai cột Obelisk và để chúng sáng choang một góc trời. Một obelisk cho cha mình, còn cột còn lại cho vị cha tối thượng, thần Amun. Như tất các cả Pharaoh nam khác, Hatshepsut luôn tự coi mình là con gái của thần. Có lẽ cũng vì cái sáng choang ấy mà khi con rể của Hatshepsut lên ngôi, ông ta cho xây tường bao quanh để che dấu đi sự xấu hổ của dòng tộc. Thời gian phủ bụi lên Obelisk,  một Obelisk lộ ra chẳng còn sáng lóa, một cột Obelisk gục xuống vẫn bóng nguyên màu granite. Hatshepsut dù bị hạ bệ, vẫn được ghi nhận thân phận đế vương cùng những dấu tích chẳng thể tàn phá bởi Thumose III hay cát bụi thời gian.

Cát bụi thời gian chỉ che phủ hồ nước, xưa kia các thầy tu tắm mình ngày hai lần để thanh khiết cơ thể. Ngày nay hồ không còn, thầy tu cũng chẳng có, chỉ sừng sững một cột đá diệu kì. 

Khu vực hồ kéo thẳng ra cánh cửa phụ của đền, nơi gần ngay cảng sông Nile. Hàng năm khi lễ hôi Opet diễn ra, nhiều đoàn thuyền sẽ được điều động tới, đưa rước thần Amun cùng lễ vật tới thăm thần (Mut) ở đền Luxor. Nếu trong văn hoá Trung Hoa, Ngưu lang và chức nữ khi gặp nhau đều phải leo qua cây cầu ô thước, còn thần Amun thì đi tàu biển, lúc về hiên ngang ngồi trên thuyền mặt trời với nhiều người khiêng, vượt qua 3km đường nhân sư để về lại Karnak.

Đền Luxor

So với đền Karnak, đền Luxor nhỏ bé hơn nhưng cấu trúc tương tự với cổng thành, hàng tượng nhân sư bên ngoài, khoảng sân rộng thờ cúng và obelisk song song tại lối vào. Nhiều du khách tham gia tour Ai Cập đã bị vẻ đẹp của đền Luxor thu hút. Trước đây Luxor có hai obelisk đối xứng, nhưng một ngày Mohamed Ali nổi hứng nhổ bật một cái đi tặng người đẹp, thì chỉ còn lại một obelisk rất sáng giá và đáng được yêu thương. Xuyên suốt quá trình lịch sử, đền Luxor bé nhỏ này đã từng bị chôn vùi bởi cát sa mạc, bị đốt cháy bởi các tín đồ Thiên chúa giáo, bị phá nát bởi người Ả Rập. 

Khi bước vào đền, đập vào mắt người xem là nhà nguyện (mosque)Hồi giáo, dù được xây dựng rất lâu sau đó nhưng lại xuất hiện rõ ràng nhất. Có một giai thoại thú vị về những công trình này,  không phải người Hồi giáo không trân trọng tác phẩm, kiến trúc của Ai Cập cổ đại này, họ chỉ vô tình phá hoại chúng vì quá ngây thơ và nhiệt tình. Qua năm tháng, khi sông Nile dâng nước lên, phù sa phủ ngập, rồi gió cát sa mạc tràn lên, giấu kín ngôi đền trong yên lặng. Người Hồi giáo tới sau, họ bắt tay xây dựng nhà nguyện của họ trên mảnh đất bằng phẳng này. Bình yên cho tới một ngày họ thấy có những tượng đầu người trồi lên khỏi lớp cát, vì không chịu được sự phiền phức này, họ chém tan mấy đầu tượng mà không ngờ rằng bên dưới đó là thế giới kì vĩ.

Những bước tượng câm nín hàng trăm năm, nhưng sự ngoi lên của chúng cũng gây chú ý của cả Ai Cập. Ngành khảo cổ đưa lên cho thế giới cả một đền đài nguy nga, với 10 tượng Ramses II khổng lồ cả đứng cả ngồi, đội vương miện hay mũ chiến tranh (mũ chiến màu xanh, vương miện màu trắng đỏ là sự kết hợp của mũ trắng của vùng hạ và mũ đỏ của vùng thượng Ai Cập), chen giữa những cây sậy đá cao lớn. Ở đây, ngay cả những tượng mất đầu vẫn đẹp và giữ nguyên sự oai hùng.

Sau lưng người con thần Ra, tượng của Amenhotep III, của Tutankhamun cùng vợ, là một căn phòng có hàng trăm cây cột như một hồ sậy đá nở rộ.  Được chiêm ngưỡng điều này, du khách khi đến với tour Ai Cập phải thật khâm phục ý chí dựng cột của dân nơi đây.

Người Ai Cập cổ đại dựng cột, dựng đền và dựng cả huyền thoại. Đền Luxor có ba gian chính. Gian cuối dành làm phòng khách mới các vị thần đến dự lễ Opet, nhưng đã bị Alexander đại đế chen ngang, xây ngay một buồng nhỏ ở giữa phòng để dâng tặng thần Amun. Gian phòng này nằm ngay sau gian phòng của vợ chồng thần Amun. Còn gian ngoài cùng nơi chứa thuyền mặt trời, có thời bị người La Mã chiếm cứ. Khi trốn chạy khỏi chính quyền, họ nghĩ nơi nguy hiểm nhất là nơi an toàn nhất, nên đã cho bịt kín một căn phòng trong đền làm căn cứ. Họ trang trí tường và trần phòng bởi hình ảnh chúa jesu với các thiên thần. Khi không thể ra ngoài, thì người La Mã đốt lửa nấu nướng luôn tại đây. Căn phòng linh thiêng trở thành một cái bếp ám khói, ngẫm nghĩ lại mới thấy (đàn ông) Ai Cập xây đền, (đàn bà) La Mã xây bếp.

Về tổng thể đền Luxor là sự kết hợp tôn giáo kì lạ của Hồi giáo, Thiên Chúa giáo, lễ giáo Ai Cập. Hiếm nơi nào các tôn giáo xa lạ lại cùng chung sống hạnh phúc như thế. Dù hiện hữu dưới hình dạng chúa Jesu, thần Amun, hay thánh Ala thì chúng ta cũng chỉ có một đấng toàn năng. 

Bầu trời xanh đã xóa nhòa sang tím đậm, sang đen. Khi trăng non ló rạng trên đầu con trai thần Ra, bóng đêm bao trùm cả Luxor. Một ngày đã hạ xuống nơi các vị thần, rồi sớm mai lại rạng ngời nơi các pharaoh.

Ai Cập sẽ còn mãi những giá trị bền vững cho tới ngày nay. Những đền đài nghệ thuật không chết đi theo thời gian mà nó còn mang nhiều giá trị linh thiêng và tâm linh từ cổ xưa đến nay. Đến với tour Ai Cập, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc độc đáo, mà còn được khám phá những giá trị tâm linh đã đi vào vĩnh hằng của cuộc sống nơi đây. Ai Cập chắc chắn sẽ là điểm đến hấp dẫn bạn nên bỏ qua. 

Trích từ Blog Mai Thanh Nga